- තනතුරඅධ්යක්ෂක - විකිරණ ආරක්ෂණ හා තාක්ෂණික සේවා
- නම ප්රසාද් මහකුමාර මහතා
- දුරකථන අංකය 011-207-5232
- ජංගම දුරකථන අංකය071-807-1371
- ෆැක්ස් 011-253-3448
- විද්යුත් ලිපිනය prasad@aeb.gov.lk
පුද්ගල විකිරණමිතික සේවාව
වෛද්ය විද්යා ක්ෂේත්රය, කර්මාන්ත, පර්යේෂණ සහ වෙනත් විකිරණ යෙදවුම් හි නිරත වන විකිරණ සේවකයන්ගේ ආරක්ෂාව තහවුරු කිරීම සඳහා වෘත්තීමය විකිරණ නිරාවරණ පාලන වැඩසටහන ක්රියාත්මක කර තිබේ. එම වැඩසටහන, අන්තර්ජාතික ප්රමිතීන් සහ මාර්ගෝපදේශ වලට අනුගත වන පරිදි සකස් කර ඇත.
විකිරණ සේවකයන්ගේ ආරක්ෂාව තහවුරු කිරීම සඳහා වන අන්තර්ජාතික පරමාණුක බලශක්ති නියෝජිතායතනයේ (International Atomic Energy Agency/IAEA) ප්රමිතීන් වන GSR Part 3 (පොදු ආරක්ෂණ අවශ්යතා ) – “විකිරණ ආරක්ෂාව සහ විකිරණ ප්රභව වල සුරක්ෂිතතාව” සහ GSG 7 – “පොදු විකිරණ ආරක්ෂණ මාර්ගෝපදේශ” වලට අනුකූලව, තාක්ෂණික අවශ්යතා පූරණය වන පරිදි මෙම සේවාව ශ්රී ලංකාව තුළ ක්රියාත්මක කෙරේ.එසේම එම ක්රමවේදයන්, “පරමාණුක විකිරණ වල බලපෑම් පිළිබඳව වන එක්සත් ජාතීන්ගේ විද්යාත්මක කමිටුව” (United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation/ UNSCEAR), “විකිරණ ආරක්ෂණය පිළිබඳව වන අන්තර්ජාතික කොමිසම” (International Commission for Radiation Protection/ICRP), “අන්තර්ජාතික විකිරණ ආරක්ෂණ සංගමය” (International Radiation Protection Association/IRPA) සහ “ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානය (WHO) යන ආයතන වල පර්යේෂණ ප්රතිඵල සමග අනුගත වේ.
එමෙන්ම, විකිරණ ආරක්ෂාව පිළිබඳව මේ වන විට බලාත්මක ජාතික නියාමන පදනම වන “1999 අංක 01 දරණ විකිරණ ආරක්ෂණ රෙගුලාසි” සමග ද මෙම වැඩසටහන අනුරූපී වේ.
පුද්ගල විකිරණමිතික සේවා විද්යා ගාරය
ශ්රී ලංකාව පුරා විකිරණ සේවකයන් දෙදහසකට ආසන්න ප්රමාණයක් සේවය කරන අතර ඔවුන් වෛද්ය විද්යාව (විකිරණවේදීන්, විකිරණ චිකිත්සකයන්, පිළිකා ප්රතිකර්ම වෛද්යවරුන්, විකිරණශිල්පීන් ආදී ලෙස), කර්මාන්ත (විකිරණශිල්පීන්, ප්රවිකිරක මෙහෙයුම්කරුවන්, නිර්විනාශක පරීක්ෂණ ශිල්පින් ආදී ලෙස) සහ වෙනත් පර්යේෂණ ක්ෂේත්ර වලත් විසිරී සිටියි. ජාතික සහ ජාත්යන්තර නීති රෙගුලාසි ප්රකාර ව, එම සේවකයන්ගේ ආරක්ෂාව සඳහා ඔවුන් විකිරණ නිරාවරණ අධීක්ෂණ සේවාවක් යටතේ අධීක්ෂණය වීම අත්යවශ්ය වේ.
තාප සංදීප්ත මාත්රාමාපක (Thermo-Luminescence Dosimeters/TLD) භාවිතා කර, බාහිර විකිරණ නිරාවරණය මැනීම මගින් මෙම සේවාව ලබා දෙනු ලැබේ. TLD යනු, ප්ලාස්ටික් ආවරණයක් තුළ ඇති කුඩා විකිරණ සංවේදී චිපයකි. මෙහිදී මුළු සිරුරම නිරාවරණය වන විකිරණ ප්රමාණය (සම මතුපිට සිට මිලිමීටර 10ක් ගැඹුරින්ඇතිපටකනිරාවරණය වනමාත්රාව) මැනීම ප්රධාන වශයෙන් සිදු කෙරේ. ඊට අමතරව විශේෂයෙන් ඇස් සහ දෑත් සඳහා වන අක්ෂි මාත්රාමාපක සහ ඇඟිලි සඳහා වන මාත්රාමාපක ද අවශ්යතාවය මත ලබා දෙනු ලැබේ. එවැනි විශේෂිත මාත්රාමාපක, න්යෂ්ටික වෛද්ය විද්යාව සහ වෙනත් විවෘත, අධිවිකිරණ ප්රභව ආශ්රිතව සේවා වල නිරත වන්නන් සඳහා පමණක් නිර්දේශ කෙරේ.
විකිරණ ආරක්ෂණ සහ තාක්ෂණික සේවා අංශයට අයත් පුද්ගල විකිරණමිතික සේවා විද්යාගාරය මගින් මෙම සේවාව දීපව්යාප්ත, ජාතික සේවාවක් ලෙස ලබාදීම සිදු කෙරේ. එම විද්යාගාරය සහ ක්රියාවලිය ශ්රී ලංකා ප්රතීතන මණ්ඩලය විසින් ISO/IEC 17025:2017 තත්ත්වය සඳහා ප්රතීතන සහතිකය ලබා ඇත. සේවාවේ ගුණත්වය තහවුරු කරනු වස්, විද්යාගාරයේ සමස්ත ක්රියාවලිය ම, නිරන්තර විගණනයට ලක් කෙරේ. අභ්යන්තරිකව සහ බාහිරව සිදු කෙරෙන විගණන කටයුතු මෙන්ම IAEA හි ප්රතීතන විද්යාගාර සමග කෙරෙන අන්තර්-සන්සන්දන විගණනයන ද පවත්වාගෙන යනු ලැබේ.
ශරීර අභ්යන්තර අධීක්ෂණය සඳහා වන අධීක්ෂණ සේවාවක් පිහිටුවීම සඳහා ද මේ වන විට විද්යාගාරය අවශ්ය කටයුතු සම්පාදනය කරමින් සිටියි. විකිරණශීලි ද්රව්ය ශරීරගත වීම් (ආහාර මාර්ගය ඔස්සේ හෝ ශ්වසනයෙන්) මගින් සිදු විය හැකි බලපෑම් පිළිබඳව අධ්යයනය කිරීම එම සේවාවේ අරමුණ වේ.
වැඩබිම් අධීක්ෂණය
විකිරණ ප්රභව හෝ විකිරණ ප්රභව සහිත යන්ත්රාගාර වල සේවය කරන විකිරණ සේවකයන්ගේ ආරක්ෂාව තහවුරු කිරීම සඳහා මෙම සේවාව ලබා දෙනු ලැබේ. වැඩබිම් තත්ත්වය අනුව එම සේවකයා නිරාවරණය වන විකිරණ මාත්රාව සහ වැඩබිම් තත්ත්ව (විකිරණ යෙදීම් සහ ප්රභව සම්බන්ධයෙන් වන) ඇගැයීම මෙහිදී සිදු කෙරේ. සාමාන්ය ගැමා විකිරණ මට්ටම, රේඩොන් වායු සාන්ද්රණය සහ විකිරණශීලී සමස්ථානික පිළිබඳව සවිස්තරාත්මක සමීක්ෂණයක් පැවැත්වීමෙන් අනතුරුව, වැඩබිම් තත්ත්වය සහ සුදුසු තාක්ෂණික නිර්දේශයන් සමගසම්පූර්ණ වාර්තාවක් ලබා දීම සේවය මගින් සිදු වේ. එමගින්, විකිරණ ආරක්ෂණ පිළිවෙත් ක්රියාත්මක කිරීමට ඇති අවශ්යතාවය, සුදුසු අධීක්ෂණ සේවා, විකිරණ ආරක්ෂණ කලාප වෙන් කිරීම සහ වැඩබිම් තත්ත්ව ඉහල නැංවීම පිළිබඳව කරුණු ලබා ගත හැකිය. විවෘත හෝ අනාවරිත විකිරණශීලී ප්රභව (ද්රව හෝ කුඩු වශයෙන්)යොදාගන්නා ආයතන, විද්යාගාර හෝ සේවා ස්ථාන සඳහා මෙම සේවය ලබා ගැනීමට නිර්දේශ කෙරේ. ඛනිජ සම්පත් පිරිපහදු කෙරෙන ස්ථාන සහ විකිරණශීලී අයඩින්, ටෙක්නිෂියම් වැනි ද්රව්ය ආශ්රිතව ක්රියාත්මක කෙරෙන වැඩබිම් සහ අධිවිකිරණ යෙදීම් සඳහා මෙම සේවාව විශේෂ වේ.
විකිරණශීලී ද්රව්ය හඳුනාගැනීම, වර්ග කිරීම සහ තැවරීම් නිර්දූෂණය කිරීම මගින් වැඩබිම් තත්ත්වය ඉහල නැංවීමට ද මෙම සේවාවේ දායකත්වය ලබා ගත හැකිය.වැඩබිම් අධීක්ෂණ වැඩසටහන IAEA අන්තර්ජාතික විකිරණ ආරක්ෂණ සම්මතයන්, ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානයේ (WHO) නිර්දේශ සහ ජාත්යන්තර කම්කරු සංවිධානයේ (ILO) නිර්දේශ වලට අනුකූල වන පරිදි සකස් කර ඇත.
